เทคนิคการขยายพันธุ์มะนาว “ด้วยใบ” ใช้แค่ 1 ต้น แต่ขยายได้เป็นพันๆ กิ่ง!
"มะนาว" นับเป็นพืชเศรษฐกิจอีกอย่างที่น่าสนใจ เนื่องจากปัจจุบันมะนาวมีความต้องการทางตลาดสูงและราคาก็ดี โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งนั้นมะนาวมักจะมีราคาแพงเอามากๆ เลยทีเดียว
วันนี้จึงขอนำเสนอ เทคนิคการขยายพันธุ์มะนาว “ด้วยใบ” ตามแบบฉบับของ ครูติ่ง ณ ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ธ.ก.ส. บ้านเกาะเนียง จังหวัดสตูล มาให้ลองได้ศึกษาและลองทำดู ซึ่งสามารถขยายพันธุ์มะนาวได้ทีละมากๆ อีกด้วยค่ะ
วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องเตรียม
1.กิ่งและใบมะนาว ที่ไม่อ่อนไม่แก่จนเกินไป
2.กาบมะพร้าว
3.มีดขนาดเล็ก
4.น้ำยาเร่งราก
5.หนังยาง
6.ถุงร้อน
7.ห้องพ่นหมอก(ถ้ามี)
ขั้นตอนวิธีการทำ
1.
นำกาบมะพร้าวมาตัดเป็นท่อนยาวราว 2.5-3 ซม.
แล้วนำไปแช่น้ำไว้จนชุ่มจากนั้น
เอาค้อนทุบจนกาบมะพร้าวแตกนุ่มขึ้น (ทุบเพื่อทำให้กาบมะพร้าวนุ่มและม้วนเป็นก้อนได้ง่าย)
2. เมื่อได้กาบมะพร้าวที่นุ่มดีแล้ว ให้นำมาห่อม้วนเป็นรูปทรงกลม แล้วรัดหนังยางให้แน่น จากนั้นนำตะปูทิ่มลงไปบริเวณด้านบนของกาบมะพร้าวให้เกิดรู เพื่อลดการเสียดสีเวลานำใบเสียบลงไปและง่ายต่อการเสียบกิ่งมะนาว
2. เมื่อได้กาบมะพร้าวที่นุ่มดีแล้ว ให้นำมาห่อม้วนเป็นรูปทรงกลม แล้วรัดหนังยางให้แน่น จากนั้นนำตะปูทิ่มลงไปบริเวณด้านบนของกาบมะพร้าวให้เกิดรู เพื่อลดการเสียดสีเวลานำใบเสียบลงไปและง่ายต่อการเสียบกิ่งมะนาว
3. จากนั้นทำการเตรียมใบมะนาว โดยการตัดใบให้ติดกับก้านด้านบนใบเล็กน้อย ยาวประมาณ 1-1.5 ซม. ดังรูป
4. ขั้นต่อมาตัดใบมะนาวออกให้เหลือเพียงครึ่งใบ การทำแบบนี้จะให้การขยายพันธุ์มะนาวเป็นไปอย่างรวดเร็วและลดภาระการคายน้ำของใบมะนาว
5.
จากนั้นทำการกรีดเปลือกหุ้มก้านของใบ
วิธีการนี้จะช่วยเพิ่มพื้นที่ในการออกรากของมะนาว
โดยให้ใช้มีดกรีดตามความยาวของก้านมะนาว 1-3
รอย (ขั้นตอนนี้ต้องระมัดระวังอย่ากรีดแรงเกินไปจนทำให้ก้านมะนาวขาดออกจากกัน) หากไม่ทำเช่นนี้รากจะออกเฉพาะที่ปลายรอยตัดเท่านั้น
ทำให้ต้นมะนาวที่นำไปปลูกไม่แข็งแรงออกรากน้อย (ขั้นตอนนี้ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะเพิ่มพื้นที่ในการออกรากมากขึ้นนั่นเอง)
6.
จากนั้นให้นำกิ่งที่กรีดเรียบร้อยแล้ว ไปจุ่มในน้ำยาเร่งราก
แล้วเอาไปผึ่งลมให้แห้งสนิท
ถ้าไม่แห้งสนิทเมื่อนำไปเสียบในกาบมะพร้าวอาจจะทำให้กิ่งและใบมะนาวเน่าได้
7.
เมื่อกิ่งและใบมะนาวแห้งดีแล้ว
นำไปเสียบในกาบมะพร้าวที่เตรียมไว้จนมิดก้าน พอเสียบได้ 4 ก้อน
ก็ให้นำนำมามัดรวมกันแล้ว ไปจุ่มน้ำให้ชุ่มแล้วใส่ไว้ในถุงร้อน
ทำถุงร้อนให้พองออกแล้วมัดปากถุงให้แน่น
อย่าให้ใบมะนาวสัมผัสกับถุงร้อนเด็ดขาด ถ้าเกษตรกรท่านใดมีห้องพ่นหมอก
สามารถนำพันธุ์มะนาวที่ทำเสร็จเรียบร้อยแล้วเข้าเพาะในห้องพ่นหมอกได้เลย
อากาศและความชื้นในห้องพ่นหมอกจะช่วยให้แตกรากเร็วขึ้นและที่สำคัญเพิ่มอัตราการรอดของพันธุ์มะนาวได้มาก
9.
เมื่อได้ถุงที่มีก้อนกาบมะพร้าวเสียบใบมะนาวอยู่ด้านในเรียบร้อยแล้ว
ให้เอาไปตั้งไว้ใต้ต้นไม้ที่มีร่มเงา ให้โดนแสงบ้างเล็กน้อย เมื่อผ่านไป 1
เดือน จะพบว่ามะนาวจะเริ่มออกรากหรือเริ่มติดตายอด
หรือถ้าเป็นมะกรูดจะใช้เวลานานประมาณ 3-4 เดือน
จึงจะเริ่มออกรากและติดตายอด
ซึ่งถ้าจะให้สมบูรณ์ควรรอทั้งรากและตาออกมาทั้งคู่
จึงเริ่มนำไปลงถุงชำต่อไปได้เลยค่ะ
ข้อดีในการขยายพันธุ์มะนาวด้วยใบ
ถึงแม้ว่าเกษตรกรมีพันธุ์มะนาวที่ดี
เพียงต้นเดียวก็สามารถขยายพันธุ์มะนาวได้เป็นจำนวนหลายร้อยหลายพันต้นได้
ซึ่งได้ผลผลิตจำนวนมากกว่าการปักชำกิ่มะนาวหรือการขยายพันธุ์มะนาวที่นิยมกัน